W dniu 16 października 2018 roku na Politechnice Lubelskiej odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa „Informatyka w zarządzaniu dziedzictwem kulturowym / Informatyka w zarządzaniu dziedzictwem kulturowym (IT-CHM)” zorganizowana przez Instytut Informatyki Politechniki Lubelskiej, Muzeum Zamoyskich w Kozłówce i Lubelski Oddział Polskiego Towarzystwa Informatycznego. Konferencja została objęta honorowym patronatem Jego Magnificencji prof. dr hab. inż. Piotr Kacejko – Rektor Politechniki Lubelskiej, Marszałka Województwa Lubelskiego, Lubelskie Towarzystwo Naukowe oraz „Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego”. Patronat medialny sprawowali: TVP 3 Lublin, miesięcznik Forum Akademickie oraz Polskie Radio Lublin.
Uczestnikami konferencji było kilkudziesięciu pracowników z wielu muzeów województwa lubelskiego i podkarpackiego, dyrektorzy głównych muzeów w Samarkandzie (Uzbekistan): Registan Ansamble, Afrasiab Museum, Mirzo Ulugbek Museum, Gur-e Amir Mauzoleum, Khodja Doniyor Mauzoleum, a także pracownicy naukowi Samarkand State University, National University of Uzbekistan i Institute of History w Uzbekistan Academy of Sciences, a także pracownicy firmy archeologicznej „Archee” i instytucji kulturalnych z Lublina, m.in. Centrum Bramy Grodzkiej.
Konferencja miała na celu przekazanie wiedzy na temat wykorzystania technologii informatycznych w zarządzaniu dziedzictwem kulturowym, pogłębienie kontaktów polskich muzealników z przedstawicielami muzeów Samarkandy oraz sprowokowanie dyskusji o lubelskim środowisku muzealnym i archeologicznym z przedstawicielami Samarkandy. W programie znalazło się 15 referatów wygłoszonych przez prelegentów z Polski i zagranicy. Pierwsza grupa rozmów dotyczyła omówienia istniejących systemów informatycznych, standardów i oprogramowania umożliwiającego zarządzanie wybranymi obszarami dziedzictwa kulturowego i muzealnictwa. W kolejnej grupie goście z Samarkandy przedstawili specyfikę swoich muzeów mauzoleum wraz z omówieniem zgromadzonych tam zbiorów z uwzględnieniem dotychczas stosowanych technik komputerowych. Trzecia grupa obejmowała prezentacje pracowników Instytutu Informatyki. Dotyczyły one prezentacji efektów z I i II wyprawy Politechniki Lubelskiej do Azji Centralnej, w celu przeprowadzenia trójwymiarowej archiwizacji zabytków z kolekcji muzealnych z wykorzystaniem technologii „inżynierii odwrotnej”, skanowania 3D dużych obiektów architektonicznych i sposobów prezentacji ich cyfrowej reprezentacji w Internecie i wirtualnej rzeczywistości świata (VR), a także pokaz technologii 3D poświęconej muzealnictwie i archeologii w laboratorium „Lab 3D” Instytutu Informatyki. W ostatniej grupie odbyły się prezentacje wykopalisk przy ul. Świętoduskiej, zrealizowanych w sezonie 2017 przez firmę „Archee” z uwzględnieniem komputerowych technologii 3D służących do archiwizacji stanu wykopalisk. Goście z Uzbekistanu przedstawili również zagadnienia dotyczące historycznego dziedzictwa Jedwabnego Szlaku na przykładzie Samarkandy, z możliwością przygotowania przyszłej wystawy cyfrowej dostępnej w Internecie, z wykorzystaniem modeli 3D opracowanych przez pracowników Instytutu Informatyki. Ostatni referat z tej grupy dotyczył niematerialnego dziedzictwa kulturowego, czyli badania losów Polaków deportowanych do Uzbekistanu w czasie II wojny światowej.
Dopełnieniem konferencji dla gości z Samarkandy i Taszkentu była organizacja przez kolejne dni mini warsztatu w laboratorium „Lab 3D”, prezentującego komputerowe technologie 3D, które z powodzeniem można wykorzystać do archiwizacji i wizualizacji obiektów muzealnych i archeologicznych. Zaprezentowano skanery światła strukturalnego (Artec Eva i Spider; skaner laserowy Faro Focus X330, drukarki 3D pracujące w technologii FFF – MarketBot Z18 i SLS-DWS 020X, specjalistyczny monitor 3D zSpace, hełmy VR: Oculus Rift DK2, Samsung VR Gear oraz system do komunikacji człowiek-komputer Leap Motion Praktycznym dopełnieniem całości była wizyta przygotowana przez Annę Fic-Lazor, dyrektor Muzeum Zamoyskich w Kozłówce.
Zorganizowana konferencja jest widocznym świadectwem, że na Politechnice Lubelskiej prowadzone są multidyscyplinarne, a nawet interdyscyplinarne badania naukowe łączące kulturę, muzealnictwo i archeologię z naukami technicznymi. To także znaczący wkład Uczelni w tzw. III misję uczelni, czyli ich wkład w rozwój społeczeństwa w Polsce i na świecie.
Jerzy Montusiewicz, Marek Miłosz
